Postęp w zakresie sprzętu do pomiarów otwiera aktualnie duże możliwości w zakresie pracy z końmi. Aby dopasować obciążenie i zapobiec ich przetrenowaniu lub niedotrenowaniu, warto stosować regularny monitoring pracy serca. Dodatkowo, testy wysiłkowe umożliwiają wczesną diagnozę niektórych chorób górnych dróg oddechowych, zaburzeń pracy serca oraz schorzeń układu ruchu.
W przypadku konia w treningu sportowym lub młodego, rozpoczynającego pracę, można wykonać spoczynkowe badania krwi, oznaczyć wartości spoczynkowego tętna. Należy zaplanować główny cel na nadchodzący sezon, a także sposobu dojścia do niego. Spoczynkowe badania krwi warto powtarzać co 6-8 tygodni oraz wykonać je tydzień przed wyjazdem na duże zawody. Umożliwi to ocenę ogólnego przygotowania konia do startu oraz sprawdzenie, czy nie występują niedobory, co da możliwość ich uzupełnienia.
Podczas wysiłku zachodzą w organizmach typowe zmiany. Jako reakcję na wysiłek obserwuje się wzrost wartości tętna i liczby oddechów, a także zmiany stężeń wielu parametrów krwi. W zależności od czasu trwania wysiłku, jego intensywności i temperatury otoczenia postępują takie zjawiska, jak: odwodnienie; zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej, wzrost gęstości krwi, a w związku z tym większe obciążenie serca. W efekcie wysiłku wzrasta poziom hemoglobiny i wartość hematokrytu, rośnie stężenie białka, zmienia się stężenie glukozy, może rosnąć stężenie kwasu mlekowego. Na podstawie kierunku i wielkości tych zmian można oceniać adaptację trenowanego organizmu do obciążeń wysiłkowych.
Warto także rozpocząć systematyczne stosowanie monitoringu pracy serca konia, począwszy od ustalenia średnich wartości tętna dla stępa, kłusa oraz galopu. To będzie punkt odniesienia dla kolejnych testów i prób wysiłkowych.
Uzupełnieniem okresowych badań spoczynkowych są badania wysiłkowe, przeprowadzane podczas treningów, zawodów lub testów kontrolnych.
W badaniach wysiłkowych krew jest pobierana rano, w spoczynku, bezpośrednio po zakończeniu wysiłku, a następnie po 30 minutach restytucji. W przypadku braku możliwości wykonania badania krwi podczas zawodów pomocne jest wykonanie badania spoczynkowego następnego dnia po starcie.
Więcej informacji w artykule Ewy Szarskiej „Testy wysiłkowe w treningu koni” Hodowca i Jeździec wiosna 2025, na podstawie którego powstał powyższy tekst.
